Κεφάλαιο 1, Εν. 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1, ΕΝΟΤΗΤΑ 4, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Συμβαίνει επειδή:

Α. Τα φιλοσοφικά ερωτήματα φαίνονται παράξενα και προκαλούν αμηχανία.

Β. Η επιμονή των φιλοσόφων στη διασάφηση εννοιών και η αιτιολόγηση πεποιθήσεων  κουράζει και ενοχλεί  τον απλό άνθρωπο, αφού:

1. Καλείται να σκεφτεί  αφηρημένα πράγματα, συχνά αναπάντητα, χωρίς απτό αποτέλεσμα.

2. Αισθάνεται δέος  λόγω του γεγονότος ότι είναι απρόσιτα ή διατυπώνει ειρωνικά σχόλια, επειδή δεν τον κινητοποιούν άμεσα σε πράξεις.

3. Κλονίζει βεβαιότητες και αμφισβητεί παραδόσεις και θεσμούς ή τη θρησκεία(Αναξαγόρας, Σωκράτης, Πλάτωνας, Μπρούνο, Σπινόζα, Καντ, Ράσελ: αναζητείστε το λόγο δίωξης των φιλοσόφων αυτών – εργασία).

Ο Πλάτωνας στο “Mύθο του σπηλαίου”,  περιγράφει τη μοίρα του φιλοσόφου που κατορθώνει να απαλλαγεί από τα δεσμά του, με την υποχρέωση να επιστρέψει στο σπήλαιο, ώστε να απελευθερώσει τους άλλους δεσμώτες με κίνδυνο την ίδια τη  ζωή του. Βλ. το σχετικό οπτικό και άλλο  υλικό.

Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

 Θεμελιώνεται:

Α. Στο ενδιαφέρον των ανθρώπων για θεωρητικές αναζητήσεις, για την καθαρή διανοητική έρευνα,  παρατηρώντας από κάποια απόσταση τα πράγματα.

Β. Στην ανάγκη να αποφύγουμε  εννοιολογικές συγχύσεις ,  να συνειδητοποιήσουμε τα όρια της γνώσης μας και να διαμορφώσουμε συνολική άποψη για τον άνθρωπο.

Γ. Στην  πρακτική σημασία της φιλοσοφικής αναζήτησης, αφού η επιχειρηματολογία οξύνει την κρίση μας, και μας ωθεί να διορθώσουμε λογικά σφάλματα και εμμονές.

Δ. Στο γεγονός ότι διευρύνει  τον πνευματικό μας ορίζοντα και οδηγεί τις Επιστήμες στην παραγωγή θεωριών(πχ. Νεύτωνας, Αϊνστάιν), ενώ παράλληλα συμβάλλει στην εξέλιξη θεσμών στο νομικό και τον πολιτικό χώρο, προκαλώντας συχνά επαναστάσεις(πχ. Ο Διαφωτισμός  προκάλεσε τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 και την Ελληνική  του 1821, και η φιλοσοφική τους τοποθέτηση  έφερε τους  Σαρτρ και Τσόμσκυ σε αντιπαράθεση με την εξουσία).

Ε. Στην προσφορά της όσον αφορά την επίλυση καθημερινών προβλημάτων μέσα από τη μεθοδική και σοβαρή  διαχείρισή τους,  που δεν μας ωφελεί μόνο ως ανθρώπους αλλά και επιστήμονες και πολίτες(στο επίπεδο της συνεργασίας ή της υπευθυνότητας  που απαιτείται). Εργασίες: βλ.  σελ. 28