Κεφάλαιο 2, Εν. 4

Κεφάλαιο 2, Ενότητα 4, Λογική και Φιλοσοφία

Λόγος και λογική, οι σημασίες των  λέξεων:

 Λόγος:  ομιλία, συζήτηση, λέξη, διήγηση, λόγος( που εκφωνείται), λογική, αιτιολόγηση, επιχειρηματολογία, λογαριασμός.

Λογική: ορθός λόγος, λογική σκέψη, Λογική

Ορισμός της Λογικής:

Είναι η επιστήμη που ασχολείται με τους νόμους της ορθής σκέψης( είναι η ορθή σκέψη, η λογική σκέψη) που διαμορφώνονται κάτω από ορισμένες συνθήκες, ψυχολογικές, ηθικές, μορφωτικές, υγείας κλπ. ή καλύτερα

Ασχολείται με τη μελέτη έγκυρων επιχειρημάτων, τα οποία μας οδηγούν σε κάποια ασφαλή συμπεράσματα, αν δεχτούμε κάποιες υποθέσεις, όπως ορίζει ο Αριστοτέλης στα έξι έργα του που αναφέρονται στη Λογική και έχουν τον τίτλο «Όργανο».

Ιστορική αναδρομή

Οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, οι σοφιστές, ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης – κυρίως αυτός  προβληματίστηκαν πάνω σε θέματα λογικής.

Οι σοφιστές δίδασκαν τη ρητορική τέχνη, την τέχνη της πειθούς, υποστηρίζοντας συχνά αντίθετες μεταξύ τους απόψεις, και χρησιμοποιώντας σοφίσματα, δηλαδή αληθοφανή αλλά μη έγκυρα επιχειρήματα( βλ. φύλλα εργασίας).

Οι στωικοί φιλόσοφοι και κυρίως ο Χρύσιππος διαφωνούν με τον Αριστοτέλη ως προς τούτο: η λογική τους είναι λογική προτάσεων( βλ. σελ. 18 ερώτηση 2)

-          έχει ως βασικό κύτταρο την πρόταση,

-          δεν αναλύεται σε υποκείμενο και κατηγόρημα, και

-          το συμπέρασμα εξάγεται από τις προτάσεις εκ των οποίων η μία είναι υποθετική πρόταση,  ενώ του Αριστοτέλη πρόταση κατηγορημάτων. βλ. το πχ του σχολ. Βιβλ., σελ 51

Αν βρέχει, τότε υπάρχουν στον ουρανό σύννεφα.

Βρέχει.

Άρα: Υπάρχουν στον ουρανό σύννεφα

ενώ βασικό κύτταρο στην αριστοτελική λογική είναι η έννοια και το συμπέρασμα εξάγεται λόγω του κατάλληλου συνδυασμού των όρων στις τρεις προτάσεις- προκείμενες και συμπέρασμα. Πχ.

Όλοι οι άνθρωποι είναι θνητοί

 Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος

Άρα ο Σωκράτης είναι θνητός

Σήμερα οι δύο θεωρίες θεωρούνται συμπληρωματικές μεταξύ τους.

Αργότερα, οι Άραβες και κατά το Μεσαίωνα χριστιανοί φιλόσοφοι πραγματοποίησαν σημαντικές λογικές μελέτες. Από το 16^ο αι. με εξαίρεση την περίπτωση του Λάιμπνιτς παρατηρείται ύφεση, ως το 19^ο αι. οπότε οι Μαθηματικοί δημιούργησαν τρεις σχολές: την αλγεβρική με τους Περς και Βεν, τη λογιστική με τους Φρέγκε και Ράσελ και τη φορμαλιστική με τον Χίλμπερτ. Σήμερα, τη σύγχρονη λογική εκπροσωπεί ο Γκέντελ και ιδιαίτερα η συμβολική λογική επηρέασε την αναλυτική Φιλοσοφία.

Η Λογική αποτελεί μέρος της Φιλοσοφίας,  βασικό εργαλείο της στα χέρια πια κυρίως των Μαθηματικών και ανεξάρτητη επιστήμη.